Veteriner Hekimlerin, hazırlık hariç, 5 yıl süreli eğitimin sonunda "Yüksek Lisans" seviyesinde diploma ile "Veteriner Hekim" unvanı alarak mezun oluyorlar. Ama sağlıkçı sayılmıyorlar.
Veterinerler 200'ün üzerine çıkan ve insan sağlığını ciddi şekilde ehdit eden Zoonotik hastalıklarla mücadele ediyor. Ama sağlıkçı sayılmıyorlar.
TURKOVAC’ı ülkemizin ve insanlığın hizmetine sunan Virolog bilim insanı Prof. Dr. Aykut Özdarendeli’nin bir veteriner hekim olduğunu hatırlatmamızın da veterinerlerin sağlıkçı sayılmasına katkı sunmadığına tanıklık etmekte bizleri kahrediyor.

Veteriner hekimlerin yıllarca verdiği mücadelede gelinen noktada bir olumlu değişim yok. 18 Haziran 2022 tarihinde Cumhurbaşkanlığı kabine basın toplantısında; “devlete bağlı üniversitelerin tıp ve diş hekimliği fakültelerinin son sınıf öğrencilerine asgari ücret tutarı kadar ödeme yapılacak” dendi.

Peki neden bizler ne iş yaptığımızı sürekli olarak tekrar etmek zorunda bırakılıyoruz? Bağlı olduğumuz bakanlık ya da ortak paydalarda buluştuğumuz meslek gruplarının bağlı olduğu bakanlıkların bunu zaten biliyor olması gerekmez mi?

VETERİNER HEKİME ŞİDDET, SAĞLIKTA ŞİDDET OLMUYOR MU?
Yani şöyle denmesi gerekmez mi? Yakınına uygulanan tedavi beğenilmediği için şiddet uygulanan bir beşeri hekim ile, sahibi olduğu hayvana uygulanan tedavinin eleştirilerek darp edilen veteriner hekim arasında ne fark var? Her iki meslek erbabı da tıp biliminin gücünün yettiği ölçüde tedavi uygular, yaşatmaya çalışır, karşısındaki canlının mücadelesinin bittiği yerde hastasını kaybedebilir ve her ikisi de bu durumun olmaması için canla başla meslek yeminine uyarak çabalar, vicdanına vereceği hesabı bilir.

Peki neden bu veteriner hekim, hekim değildir?
Ya da şöyle denilemez mi? Eskiden salgın hastalıklar olurdu, parazit kontaminasyonuna bağlı hastalıklar olurdu. Bu hastalıklar bulaştığı insanlarla onları tedavi eden tıp doktorlarına gelene kadar, hayvan doktorları var onlar aşı uygulamaları yapıyor ve zoonoz hastalıklarla mücadele ediyor. Demek ki onların da sağlıkta ciddi payları var... Bir meslektaşımız daha birkaç ay önce can verdi, insan tüketimine uygun olmayan bir et parçasına imha kararı verdiği için. Şahıs, o etin kazancını kaybetmektense meslektaşımızı öldürmeyi tercih etti. Niye can verdi veteriner hekim; çünkü o et satışa sunulsaydı, onu tüketen insanların sağlığını tehdit edecekti. Bir hekim, bir kararıyla kaç insanın sağlığını kurtardı ama kendi canını kurtaramadı. Yaşasaydı o da diyecekti belki; “ben sağlıkçı değilim de neyim” diye.

Veteriner hekimliğin intörn öğrencileri; yarın mezun olduklarında, ülkenin kuş uçmaz kervan geçmez en ücra köşelerine gidecekler, sağlık götürmeye. Biz insanlar için ekonomik değeri olan, etinden sütünden faydalandığımız hayvanların sağlıklı olması için. Ülke ekonomimiz ve insan sağlığı için. İnternet, gazete gidemeyecek belki ama veteriner hekim gidecek. Karda, sıcakta, her türlü olumsuz koşulda bir çok insanın ulaşamayacağı köylere gidecek, sofralarına oturacak, ev halkından biri olacak. Evin direği, gözlerinin nuru Sarıkız’ı sağlığına kavuşturacak, doğumuna yardım edecek, sabaha kadar gözünü kırpmadan başında bekleyecek tedaviye cevap versin diye ama siz ona sen hekim sayılmayı hak etmiyorsun diyeceksiniz. Senin intörnlüğünde intörnlük mü bizimkinin yanında diyeceksiniz.

ULUSLARARASI YÖNETMELİKLER TANINMIYOR
Avrupa Birliğinin AB 2005/36/EG numaralı yönetmeliği ile sağlık grubuna dahil mesleklerinin statüleri AB üye ülkelerinde yasal zemine bağlamaktadır. Bu yönetmelikte de veteriner hekimler sağlık personeli olarak yer almaktadır.

ABD de bulunan CDC’nin (Hastalık Kontrol Merkezi) çalışmalarına göre insan sağlığını tehdit eden ve enfeksiyonlara yol açan toplam mikroorganizma sayısının 1415 olduğu bunların yüzde 61’inin, yani 868 adedinin zoonotik (hayvanlarla insanlar arasında ortak) karakter taşıdığı, bu mikroorganizmaların da yüzde 33’nün insanlara, daha sonra da insandan insana bulaştığı ortaya konulmuştur. Bu durumu göz önüne alan başta ABD olmak üzere diğer gelişmiş ülkelerde bilim adamları, “Tek Tıp Tek Sağlık” Konseptini (One Medicine One Health) yaklaşımını gündeme getirmişlerdir.

Ulusal ve uluslararası mevzuatta böyle olmasına rağmen; bizde durum farklı. birçok kez “Sağlıkta İnsan Kaynakları ve Politika Oluşturma Çalıştayı” düzenlenmiş, çalıştay sonuçları bir rapor halinde yayınlanmıştır. Rapor incelendiğinde veteriner hekimlerin artık sağlık personeli olmadıkları anlaşılmaktadır. Sağlık konusunda yetkin birçok ulusal ve uluslar arası kuruluş tarafında hazırlanan raporda mesleğimiz yer almamıştır.

Hukuk normlarına göre olmaması gereken bir uygulama ile karşı karşıyayız. Yani kanunların verdiği bir yetkiyi yönetmelik yok saymaktadır. Kanunu düzenlemesinin dışında tutulmamız da yürürlükteki mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. Bu olumsuzluklara karşı meslek kamuoyu ve meslek örgütleri hiçbir şey yapmamaktadırlar.

Sağlık alanındaki gelişmeleri takip etmemekte son aşamada ise mücadele etmek fayda sağlamamaktadır. Bu durumun bir an önce düzeltilmesi, ulusal ve uluslararası mevzuatın bize hak gördüğü sağlık personeli olma hakkımızın bir an önce verilmesi gerekmektedir.
Aksi halde veteriner hekimler, sağlıkçı sayılacakları ülkelere göç etmek zorunda kalacaklar.